Leven met de lessen van ‘el profesor’

Net samen en knetterverliefd beginnen Roberto en Fenja aan het avontuur van hun leven. Met een groene volkswagenbus reizen ze door Zuid-Amerika.

Zonder plan en met het voornemen te leven vanuit vertrouwen. Een paar jaar leven ze het experiment dat ze ‘Navigate on trust’ dopen. Tot die levensfilosofie genadeloos op de proef wordt gesteld en Fenja haar grote liefde aan ziekte verliest.

Je hebt een appartement in Amsterdam, maar eigenlijk leef je door het jaar heen op verschillende plekken op de wereld. Hoe is dat ontstaan?
Het thema om een ander soort leven aan te gaan, was al jaren op de achtergrond aanwezig. Je voelt iets van binnen en je kan het niet precies uitleggen. Ik deed veel yoga en meditatie. En hoe meer yoga en meditatie, hoe luider dat knagende gevoel werd. En als je dat eenmaal gevoeld hebt, kun je twee dingen doen: negeren of luisteren. Iedereen zei dat ik de leukste baan op aarde had en een superleuk leven en appartement in Amsterdam. Dat klopte allemaal, maar ik voelde dat er toch iets aan me trok. Toen heb ik tijdens een vakantie in Ecuador Roberto ontmoet. Onze levens kwamen samen, en toen wist ik; ik moet gaan.

“Het was alsof hij daar op mij aan het wachten was, zodat we die waarheden samen konden gaan leven.” 

Roberto droeg de bijnaam ‘El profesor’ was hij voor jou ook een leermeester?
Ja absoluut en nog steeds. Ons ‘navigate on trust’ avontuur is iets wat we samen gedaan hebben, ik was misschien de motor, maar het was wel geïnspireerd op hem. Hij was zo'n iemand die ieder persoon die hij tegenkwam enorm inspireerde, met zijn woorden en zijn daden. Roberto was wijs, misschien zoals we een Buddistische zenmeester voorstellen, maar dan vermomd als langharige surfende Zuid-Amerikaan. Hij was kalm, vrolijk en altijd vol vertrouwen. Hij was oprecht, altijd positief en heel bescheiden. Hij leefde vol op zijn intuitie, steunde ieder zijn dromen en deelde absoluut alles wat hij had. Hij heeft een groot deel van zijn leven in de natuur gespendeerd. Daar heeft hij veel tijd doorgebracht met weinig afleiding om zich heen. Dat brengt je wel ergens. Sommige waarheden bestaan gewoon buiten boeken, tijd en ruimte. Zijn levensmotto was: “I wish little, and of the little I wish, I wish little.” Hij leefde het grootste gedeelte met zijn tent en zijn surfboard op het strand en dat was het. En het was alsof hij daar op mij aan het wachten was, zodat we die waarheden samen konden gaan leven. 

“Ik denk dat er veel dingen gezegd en geschreven worden, maar de kunst is om het vervolgens echt zelf te doen.”

 Vervolgens zijn jullie in een busje door Zuid-Amerika gaan reizen en hebben jullie een levensvisie omarmt die jullie ‘Navigate on trust’ hebben genoemd, waar stond dat precies voor?
Het staat voor leven vanuit vertrouwen in plaats van angst en het omarmen van het onbekende. Ik wilde een levensexperiment ondergaan om te kijken of er een nieuwe manier was om door het leven te navigeren in plaats van ons Westerse idee van vooruit plannen. Ik wilde alle relatieve zekerheden loslaten: geld, doel, huis, status en kijken of we vanuit een intentie onze weg konden bepalen. Of er een ander richtsnoer is waarin we het moment, het nu, bepalend kunnen laten zijn. Dat wilde ik vooral zelf beleven plus veel surfen en in de natuur zijn. Mijn idee is nooit geweest om een filosofie of een theorie te bedenken. Maar ik leef en beleef het en ik schrijf erover. Ik denk dat er veel dingen gezegd en geschreven worden, maar de kunst is om het vervolgens echt zelf te doen.

Toen jullie een paar jaar samen waren, is Roberto ziek geworden en heel jong overleden. Is het je gelukt om vanuit dat vertrouwen te blijven leven?
Ja dat is me zeker gelukt. De dood van Roberto is een heel bepalend moment geweest in mijn leven. Ik ben erachter gekomen dat als als je dat volledig kunt accepteren, dat iets heel bijzonders is en dat het je onbetaalbare inzichten kan geven. Ik wist dat ik mijn koers wilde voortzetten en ik heb ook niet het gevoel dat ik nu zonder hem ben. Ik geloof ook niet dat hij ten einde is. Misschien kan ik dat nu op een minder tastbare manier voelen maar ik denk dat er nog een relatie is waarmee ik verbonden ben. De liefde die we hadden is er altijd geweest, ook voor we elkaar kenden, en nu nog. Natuurlijk is het ook heel pijnlijk, dat je denkt, nu moet ik alleen. Maar ik geloof in acceptatie. En vertrouwen is nog steeds hetgeen waardoor ik me laat leiden. En voor mijn gevoel brengt dat vertrouwen me nog steeds waar ik zijn moet.

“Als je in een grot woont ben je heel erg in verbinding met de natuur. De grot ligt bij een surfplek. De inrichting is heel simpel, een bed, wat kleding en boeken.”

En nu leef je een gedeelte van het jaar in Marokkaanse grot, hoe ben je daar terecht gekomen?
Dat is een tweede liefdesverhaal. Tijdens mijn reis na het overlijden van Roberto heb ik een heel bijzondere grotbewoner leren kennen. Het kwam heel onverwachts, helemaal niet lang na zijn overlijden. Weer zo iets dat je kunt ontkennen—want het is nog niet lang genoeg of wat zullen mensen wel niet denken—of accepteren. Het is iemand waarmee ik ook een soulconnectie heb en die mijn verhaal begrijpt. Af en toe woon ik een tijd bij hem in zijn grot. Als je in een grot woont ben je heel erg in verbinding met de natuur. De grot ligt bij een surfplek. De inrichting is heel simpel, een bed, wat kleding en boeken. Dan is er nog een andere grot waar je kunt koken en waar onze surfplanken staan. Het is eigenlijk een soort kamperen. Maar het belangrijkste is dat we een levensvisie delen.  

Hoe is het om zo anders te leven dan de meeste mensen in het westen?
Ik vind het heel bevrijdend. Ik weet niet of ik nog voltijd in Nederland zo kunnen wonen, of in elk geval niet meer fulltime in de stad. Het interessante is dat ik door te reizen de mooie kanten van cultuur heb gezien maar tegelijk zie ik cultuur ook als tralies. We denken te weten hoe iets moet zijn of hoe we moeten handelen. Dat geeft veel handvaten maar ook veel limitaties. We zijn de hele tijd aan het leven volgens een bepaalde graadmeter. Dat is eigenlijk heel vermoeiend. Ik denk ook dat daar veel burn-outs vandaan komen, het is een ratrace; het plaatje, de standaarden, de hypotheek, je verzekeringen. Je moet meedoen in de molen. Er is weinig ruimte voor exploratie, wijsheid en levenservaringen. Ik balanceer er nu een beetje tussen. Een paar maanden erin, een paar maanden eruit. Natuurlijk heeft het systeem ook mooie kanten. We hebben uitkeringen en een zorgsysteem. Maar tegelijk zitten we erin gevangen. Je móet meedraaien, daarin voel ik beperking in Nederland.

Hoe is het om tussen het systeem en die vrijheid in te balanceren?
Met een andere levensstijl moet je erop rekenen dat je bepaalde dingen erbij krijgt en bepaalde dingen kwijtraakt. Vaak zijn tijd, ruimte en vrijheid cadeaus en lever je in op comfort, geld, en soms op mensen, vriendschappen. Omdat het niet meer aansluit of omdat mensen het niet begrijpen. Wat doe je dan de hele dag, vragen mensen aan mij. Ik werk elke dag in de ochtend aan mijn projecten omdat ik dan de meeste power heb. En later in de middag ga ik surfen, lezen of zoek ik de natuur op. Als ik in Amsterdam ben heb ik een vrij relaxed leven als ik het vergelijk met de rest. Daar kan wel eens oordelend over gedaan worden.

Je hebt geen vaste baan, hoe vergaar je toch een inkomen als je zo’n vrij bestaan leidt?
Mijn ervaring is dat geld altijd naar je toekomt wanneer je het nodig hebt. Al is het op het laatste moment. Ik werk als freelancer. Dat is weer zo’n ding van vertrouwen en dat heeft me ook een tijdje gekost om onder de knie te krijgen. Soms werk ik in design of art direction. Soms doe ik onderzoek, schrijf ik, of werk ik aan de ontwikkeling van een concept. Ik vind het heel leuk om ruimtes te maken die erop gericht te zijn om te transformeren. Zo heb ik in California meegewerkt aan een ‘tiny home’ concept en ben ik zelf aan het platform over de dood aan het werken. Ik ben nooit echt opzoek geweest. Ik geloof er heilig in dat de dingen verschijnen op het moment dat ik het nodig heb en dan gebeurt dat dus ook.

 Jij leeft niet naar het standaardplaatje van wat ‘succes’ betekent. Wat betekent succesvol zijn dan wel voor jou?
Voor mij persoonlijk is succes het volgen van mijn levensdoel of proberen erachter te komen waarom ik hier ben. Natuurlijk stel je dat steeds bij of wordt het verscherpt. Soms denk je dat het heel erg extern of “daar buiten” is maar is het eigenlijk heel erg intern en persoonlijk. En in die ruimte hebben we allemaal hetzelfde levensdoel volgens mij. Om gewoon wakker of bewust te worden. En vanuit daar zal weer ons externe of tastbare levensdoel vloeien. Ik denk ook dat je pad zich aan je presenteert als je de stilte vindt in jezelf. Erachter komen waarvoor je hier bent, wie je bent, wat je bent. En vanuit die plek doen wat je moet doen. Dat is succes voor mij.

Bedankt Fenja, voor het delen van je verhaal. Je kunt Fenja volgen via haar website ‘Navigate on Trust’. Ook vind je haar op Instagram.

Beelden: Fenja Sepers